AKİF'TEN EMANETLER...
AKİF'TEN EMANETLER...
Merhum Akif Mısır'da olduğu yıllarda aile ferleri başta olmak üzere arkadaşlarına, öğrencilerine, dostlarına çeşitli mektuplar yazmış ve bir çok dostundan da mektuplar almıştır. Bu mektuplaşmalar üzerinden onun Mısır hayatıyla ilgili birçok bilgi ediniyoruz. En önemlisi de Mısır'da yaşadığı yıllarda üzerinde çalıştığı Kur'an Meali ile ilgili kapalı kısımların aydınlatılmasında önemli bir kaynak vazifesi görüyor bu mektuplar.
İşte Akif hastalanıp Mısır'dan ayrılmadan önce demir kasa gibi sağlam gördüğü dostu Yozgatlı İhsan Efendi'ye emanet olarak bıraktığı mektuplarla birlikte Kur'an Meali Defteri, Gölgeler Defteri ve diğer şiirlerinin yer aldığı Müsvedde Defterlerinin bir kısmını Ekmeleddin İhsanoğlu Akif'ten Emanetler (Ekim 2024, YKY) ismiyle bir kitap bütünlüğünde neşrederek bu konuyu aydınlatmaya katkı sağlamış oldu. Şimdiye kadar çoğu yorum olarak yazılan bilgilerin birçok yönüyle aydınlatılması ve kaynak teşkil etmesi bakımından bu emanetlerin yayınlanmış olması son derece önemlidir.
Akif Mısır'a gittiği 1925 ile İstanbul'a döndüğü 1936 yılları arasında özellikle Fuad Şemsi İnan, Mahir İz, Babanzade Ahmed Naim ve Eşref Edib'e gönderdiği mektuplar üzerinden Meal çalışmasının gidişatını takip etmek mümkündür. Yine bu mektuplardan Yozgatlı İhsan Efendi'ye emanet olarak verdiği Kur'an Meali Defteri üzerine yazdığı notlardan öğreniyoruz ki; Akif 1926 yılının başlarından itibaren Meal çalışmasına başlamış ve yazdığı mektuplarla dostlarını Meal çalışması hakkında bilgilendirmiştir. Yine bu mektuplardan; bu Meal çalışmasının kendisine büyük bir mesuliyet yüklediğini, bu nedenle şiir çalışmalarına ara vermek zorunda kaldığını ve pek kimse ile görüşemez olduğunu da öğreniyoruz. Aynı şekilde bu mektuplar ve diğer müsvedde defterler üzerinden Diyanet ile yaptığı Kur'an Meali sözleşmesini fesih sürecini de öğreniyoruz. Ve daha birçok konuyu bu yeni yayınlanan belgeler sayesinde öğreniyoruz. Bu belgeler ışığında Akif biyografisini de güncellemek de elzem hale geliyor.
Ekmeleddin İhsanoğlu'nun Ekim 2024 yılında yayınladığı Akif'ten Emanetler kitabında yer alan mektuplardan, Akif'in Mısır yaşantısı ve ailesi ile ilgili hususi bilgileri de elde ediyoruz. Tabii kendisine gönderilen mektupların çoğu (28 adet) ilk defa orijinali ve Türkçe tercümesi ile birlikte bu kitapta yer aldı.
Hiç şüphesiz bu kitaptaki en önemli belge, Akif'in Kur'an Meali'nin bir kısmıdır. Kitabın sonunda yer alan bu Kur'an Meali faksimilesinden anlıyoruz ki; Akif incelemek üzere bu defteri Elmalı Hamdi Efendi'ye göndermiş ancak bir yandan da üzerinde çalışmaya devam etmiştir. Ekmeleddin İhsanoğlu'nun babasının kitaplığı içinde bulduğu bu tarihi belge ile bugün elimizde mevcut Akif'e ait üç Kur'an meali (Kur’an-ı Kerim’in başından Al-i İmran Suresi’nin sonuna kadar) var artık. Bunlardan ilki 2012 yılında Mahya Yayınları tarafından basılan Mustafa Runyun Efendi’nin Latinize Ettiği Akif’in Kuran Meali(Tevbe suresinin sonuna kadar); ikincisi ise; 2016 yılında Büyüyenay Yayınları tarafından basılan Necmi Atik’in Hazırladığı Akif’in Kur’an Meali’dir. (Fatiha Suresi ile Bakara Suresinin 252. ayetine kadar)
Yine Akif'in verdiği bu emanetler arasında Mısır'da yazdığı Gölgeler kitabı da var. Ve en önemlisi Safahat'ta yer alan Gölgeler kitabında olmayan üç tane şiir var bu emanetlerin arasında. Başka şiirleri de var tabii....
Daha geniş bir yazı hazırlıyorum ancak halihazırda orijinali Ekmeleddin İhsanoğlu'nun elinde olan bu emanetlerin acilen Kültür Bakanlığı'na devri ve yayınlanıp istifadeye sunulması temennimizdir. Çünkü Akif'in bu emanetleri ümmetin ortak malıdır ve bu emanetlerin devlet koruması altında olması en elzem olanıdır.
Akif'e rahmetle...
Yorumlar
Yorum Gönder