KİTAP GÜNLÜĞÜ

İLK BAHAR 20.08.2021 Belki doğrudur; bu gök kubbede söylenmedik söz kalmamıştır lakin sözün söyleniş biçimi ve söze yaklaşım hep bir başkalaşım ve de değişim halini yaşamıştır. Aynı mevzuya farklı bir bakış olmuştur hep. O nedenle her yeni çıkan kitap, her yeni söylenen söz dikkatle okunmayı, dinlenilmeyi hak eder. Belki farklı bir söyleyiş, değişik bir bakış, yeni bir ufuk yakalamak mümkündür.  Özellikle de yeni kitaplar için bu bakış daha da önemli...  Bu zaviyeden  Filistin doğumlu, mühendis kökenli Wadah KHANFAR'ın farklı bir bakış açısı ve de üslupla kaleme aldığı İl k Bahar isimli eserini okudum. İşin doğrusu özgün bir çalışma olmuş. Aynı zamanda felsefe eğitimi de alan Khanfar gazeteci kimliği de olan genç bir yazar. İlk Bahar ismindeki bu kitap bir siyer okumasından çok günümüze de ışık tutan siyasi bir analiz ve strateji kitabı... Denilebilir ki, yüzlerce binlerce siyer kitabı var. Hadiseler hep aynı, olaylar aynı, şahıslar aynı lakin yaklaşım aynı değil. Eseri...

 SİFON 11.10.2021 Hep merak etmişimdir hep, bugün kullandığımız, ihtiyacımızı giderdiğimiz, hayatımıza kolaylık sağlayan alet edevat ve de eşyaları ilk kim bulmuş veya kullanıma sokmuştur. Tabii bu araç-gereçlerden birçoğu anonimdir muhtemelen. İnsanlığın ihtiyaç durumuna göre gelişe gelişe günümüze ulaşmış ve zamanla birçoğu da yenileri çıktıkça kullanımdan kaldırılmıştır. Ama gene de ilkel haliyle de olsa ilk keşfedeni merak ediyor insan. Bunlardan biri de WC veya Water Closet yani sifonlu klozet... İşin doğrusu su ile ilgili okumalar yaparken ilginç bir kitapla karşılaştım: İsmi SİFON... Yazarı W. Hodding Carter... O da benim gibi merak etmiş ve izini sürmüş sifonun. W. Hodding Carter'dan öğrendiğimize göre sifonlu klozeti, 1596 yılında Sir Johnn Horington bulmuş.  19. Yüzyılda Avrupa'da su tesisatçılığı zamanla o derece önemli bir meslek halini almış ki; Galler Prensi Edwardi; "Eğer bir prens olmasaydım su tesisatçısı olmak isterdim." demiş.  Yine Carter'den ...

 ROMAN DİLİYLE İŞ, İKTİSAT, DİN, HUKUK, SANAT... 02.10.2021 Mustafa Özel bir iktisatçı...  Hem de iyi bir iktisatçı. Özellikle iktisat ile ilgili konularda Mustafa Kutlu'nun da yazı ve hikayelerine ilham kaynağı olan bir isim. Mesela kanaat ekonomisi... Benim de Öğrencilik yıllarımdan bu yana (1990'lı yıllar) aşina olduğum bir isim. O yıllarda Bilim Sanat Vakfı'nda düzenli seminerler veriyordu. Fırsat buldukça kendisini dinler, istifade etmeye çalışırdım. Tabii yazdıklarından da faydalanmaya gayret ederdim.  Mustafa Özel, son yıllarda birçok iktisatçının yapamadığını yaptı. Roman üzerinden iktisadı anlatmaya çalıştı. Sadece iktisadı mı, değil tabii. Edebiyatı, dini, hukuku, sanatı, ticareti, maneviyatı, memleketi... de anlattı.  Mesela Roman Diliyle İktisat, Edebiyat ve Din; İş, Şeref ve Maneviyat; Sanat, Ticaret ve Memleket ana başlıklarında romanlar yazdı. Ayrıca Roman Diliyle Din, yine Roman Diliyle Hukuk isimlerinde kitapları da yazdı.  O nedenle Mustafa Öze...

  KARA KEMAL'İN SON GÜNLERİ 30.09.2021 Önemli isimlerin, şahsiyetlerin hatıraları, hayat hikayeleri  sadece kişisel hatıralar ve biyografiler olmayıp aynı zamanda yakın tarihin perdelerini aralayan önemli kaynaklardır da. Özellikle de bizim gibi  yakın tarihi hala arşivlerde kilitli uluslar için bu husus çok daha önem arz ediyor.  Bu nedenle hatıraları ve biyografileri hep önemsemişimdir. Nerede bulursam onu alır, okur, not alır, saklarım. Kara Kemal de bu yönüyle yakın tarihimizin önemli isimlerindendir. Özellikle de İttihat ve Terakki'nin izini sürmek için kilit isimlerden biri. Yakın çevresinde Küçük Efendi olarak da anılan Kara Kemal aynı zamanda M. Kemal'e yapılan İzmir Suikastında da ismi geçen, idamla yargılanan bir İsimdir.  İşte Arif Oruç, Kara Kemal'i kendisinin çıkardığı Yarın Gazetesinde İzmir Suikastı çerçevesinde roman diliyle ele alıyor. Tahsin Yıldırım bu gazete yazılarını arşivden bulup çıkarıyor ve kitap formatında dilimize kazandırıyor. Kitaba...

  KURT KANUNU -Kurtlukta Düşeni Yemek Kanundur- 20.05.2021 Bazen sözle ve yazıyla ifade edemediğiniz birçok şeyi roman, hikaye, tiyatro veya bir film üzerinden daha açık ve de anlaşılır bir şekilde anlatabilirsiniz. Bu durum biraz da sanatın, edebiyatın ve de dilin imkanlarından faydalanabilme ile alakalıdır. İşin doğrusu yakın tarihimiz bu yönüyle aydınlanmaya, açıklanmaya muhtaçtır. Bunu da en güzel şekilde dile getirecek, ifade edecek yöntemlerden biri hiç şüphesiz romandır.  Siz anlatırsınız, ifade edersiniz;  neticede her kim hisseden ne kaparsa... Edebiyatımızda yakın tarihimizi, tarihi olayları roman üzerinden en güzel değerlendirenlerden biri de Kemal Tahir'dir. Özellikle de onun Kurt Kanunu romanında bu durumu sarih bir şekilde görmek mümkündür. Firavun İmanı romanında da aynı şekilde bu durumu görmek mümkün. Ama şimdilik Kurt Kanunu romanını ele alacağız. Romanın merkezinde yer alan ve İzmir Suikastı etrafında gelişen olaylar örgüsünde en dikkat çekici husus İtt...

  TALAT PAŞA'NIN ANILARI 27.07.2021 Hatırlar tarihi, tarihi hadiseleri gerçek yüzüyle kavramak açısından önemli belgelerdir. Özellikle de İmparatorluktan Cumhuriyete geçmiş bizim gibi ülkeler için çok daha önemlidir. Çünkü bu geçişte tarihin karanlık birçok noktası vardır. ve bu karanlıkları aydınlığa çıkarmak ancak o dönem şahitlikleriyle mümkündür. Bu yönüyle Osmanlının son sadrazamlarından olan Talat Paşanın hatıraları son derece önem arzediyor. Nitekim İş Bankası yayınlarından çıkan Talat Paşanın Anıları kitabını okuduğumuzda buna fazlasıyla hak veriyoruz.  Osmanlının son dönemi ve cumhuriyetin kuruluşunu gerçekçi bir şekilde bire bir tanığından dinlemek için hacmi küçük ama muhtevası büyük bir hatıra kitabı Talat Paşanın Anıları. Özellikle de Ermeni tehciri konusunda son derece önemli bilgi tanıklıklarla dolu. Özellikle de tehciri doğuran şartlar anlamak için...  Gerçi Talat Paşa her ne kadar hatıralarında tehcire karşı olduğunu, onu geciktirmeye çalıştığını yazsa da...

  BAŞKANIN ADAMLARI 14.06.2024 Mustafa KUTLU yeni hikaye kitabı BAŞKANIN ADAMLARI'nda bir kasabada Belediye Başkanının festival macerasından yola çıkarak kültür-sanat-edebiyat yaramıza neşter vuruyor. (...) Ama bir şey eksik!... Bu festivale bir de üstadı davet etmek gerekir. Kim o? Tabii Necip Fazıl Kısakürek'i değil! O öleli çok oldu. 'Eh! Herkesin üstadı kendine. Ama iyi bir fikir. "Karşımıza çıkan ilk şey gök gürültüsü değil, bir kılavuz parıldar." Ama ufak bir sorun var. Mesele de bu ya… Gelir mi peki üstad? '…parasını verirsek gelir. Yok ya!. O ne biçim iş? Öyle! Artık belli bir şöhreti yakalayanların kaşesi var. Dava ne olacak peki, açık arttırmaya mı çıkacak? Yoo! Neoliberal ve postmodern düzen, sanatsal içerikteki yerini alacak. Aldı bile.' (...) Evet, Mustafa Kutlu günümüzün yaşayan önemli hikayecilerinden... Tıpkı Yunus Emre gibi arı duru bir Türkçesi var. Onu okurken berrak bir suda çakıl taşı toplamak gibi bir hisse kapılır insan. Bende de öyl...

 KURAKLIK VE SU KITLIK RİSKİ  18.04.2021 Hayati bir madde olan su her geçen gün önemini hissettirmeye devam ediyor. Daha çok da yokluğunda... Çünkü varlığında pek kıymeti bilinmiyor maalesef. Ne zaman ki bıçak kemiğe dayanıyor işte o vakit 'eyvah!' demeye başlıyoruz. "...20. yüzyılda dünya nüfusu 19. yüzyıla nazaran üç kat, su kaynakları kullanımı ise altı kat artış göstermiştir." (s:22) Hal böyle olunca su kıtlığının zuhur etmesi sürpriz olmasa gerek!... Yani son dönemlerde eskiden daha çok kuraklık ve kıtlık riski le karşı karşıyayız.  Yalnız şu hususu göz ardı etmemek gerekir:  "...su kıtlığını yalnızca iklimsel bir olay olarak ele almak tablonun bütün olarak görülmesine engel olmaktadır. Nitekim su kıtlığı, ekonomik, sosyal ve çevresel olmak üzere çok boyutlu bir olgudur. İnsanlık tarihi boyunca varlığını çeşitli nedenlerle hissettiren su kıtlığı medeniyetlerin çöküşünden (Maya Uygarlığı, Hititler) yoksulluğa, biyolojik çeşitliliğin azalmasından işsizliğe de...

  ANAYURT OTELİ 18.06.2024 Bayram vesilesiyle sıla-i rahimde bulunduğum Karadeniz bölgesinde Aylak Adam yazarı Yusuf Atılgan'ın Anayurt Oteli'nin son sayfasını okurken içime bir hüzün çöktü, boğazımda acı acı düğümler oluştu. Yurdum insanının o acılı manzarası gözümde canlandı. Okunan bir kurgu, bir roman, bir hayat öyküsü idi nihayetinde ama gene de içinde gerçeklikler barındırmıyor değildi. Hayat böyle bir şey idi.  Daha doğrusu böyle hayatlar göz ardı edilmemeliydi.  Evet, Anayurt Oteli'nde yurdum manzaralarına şahit oluyoruz. Bir oteli yönetmenin bir ülkeyi yönetmekten pek de farklı olmadığına tanıklık ediyoruz.  Zebercet otelin merkezinde yer alıyor. Tam bir sosyolojik tahlil ve de sade bir hayat var otelde. Dedik ya yurdum insanının manzaraları...  Bir günlük okur gibi olup bitenleri günü gününe, saati saatine takip ediyorsunuz. İnsanlığın farklı bir yüzünü otelde, otel odalarında, mutfakta, temizlikte... görüyorsunuz. Farklı bir öykü dili, girift bir tahl...

 SUYUN EKONOMİ POLİTİĞİ 11.03.2021 Su hayatımızın merkezinde olduğuna göre gündelik hayatta ilişki içerisinde olduğumuz birçok şeye etki etmesi de doğaldır. Suyun temas etmediği, direk veya dolaylı olarak etkileşim ve iletişim içerisinde olmadığı hiçbir şey yok gibi. Hal böyle olunca birçok mevzunun hal çarelerini su üzerinden okumakta  fayda vardır.  İnsan çevresiyle birlikte değişim içerisinde olan bir varlıktır. bazen çevre koşulları insanı, bazen de insan çevresini değiştirir. Ama her iki durumda da öz değişmez. İnsan hep o ilk insandır. Değişen sadece duyguları, davranışları, olaylara bakışları, refleksleri... gibi sonradan şekillenen durumlardır. Yeryüzünde odakta insan olduğu için çevresel koşullar da özünü yitirmeden insana uyum sağlar genellikle. Mesela su, her ne kadar konulduğu kabın şeklini alsa da işin doğrusu modern çağla birlikte suyun kabı ve yurdu kaybolmuş durumdadır. Ama su yine bildiğimiz sudur ve iki hidrojen ile bir oksijenden oluşur. Yani öz muhafaz...